Co do zasady kupując rzecz, automatycznie, bez potrzeby dokonywania żadnych czynności nabywamy prawo do rękojmi za wady. Oznacza to, że odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej powstaje z mocy prawa i jest zagwarantowane ustawą.
Odpowiedzialność ta jest szczególna, gdy kupującym jest konsument. Sprzedający nie ma możliwości wyłączenia tej odpowiedzialności względem konsumenta. Wyłączenie takie jest możliwe tylko między przedsiębiorcami.
Kodeks cywilny wyróżnia odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy oraz za wady prawne.
Wadą fizyczną rzeczy jest taka wada, gdy rzecz nie ma określonych właściwości lub została wydana w stanie niezupełnym.
Z wadą prawną spotykamy się, gdy rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jest obciążona prawem osoby trzeciej.
Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej powstaje z mocy prawa i jest zagwarantowane ustawą.
Definicja konsumenta
Zgodnie z Kodeksem cywilnym „za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”. Z definicji tej wynika, że konsumentem jest osoba fizyczna:
• niebędąca przedsiębiorcą;
• zawierająca umowę z przedsiębiorcą;
• będąca przedsiębiorcą, ale nabywająca rzecz bez związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. przedsiębiorca kupuje komputer do użytku szkolnego swoich dzieci.
Terminy obowiązywania uprawnień z rękojmi
Aktualnie ustawowe terminy obowiązywania uprawnień z tytułu rękojmi za wady przedstawiają się następująco:
• rzeczy ruchome – 2 lata liczone od dnia wydania rzeczy;
• nieruchomości – 5 lat liczone od wydania nieruchomości;
• rzeczy używane – w obrocie konsumenckim okres rękojmi nie może być krótszy niż jeden rok, a w innych przypadkach okres ten może być skrócony.
Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku od wykrycia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, termin przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem ww. terminów rękojmi (2 lub 5 lat).
